آزمايشگاه كنترل مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي استان آذربایجانشرقی در سال 1346 زیر نظر آزمایشگاه های استان فعالیت خود را آغاز نموده و در سال 1356 به صورت مجزا زیر نظر معاونت غذا و دارو فعالیت مستقل خود را گسترش داد و به عنوان آزمايشگاه سطح يك رتبه بندي شده است که با تعداد حدود 27 نفر پرسنل رسمي، پيماني و قراردادي و طرح نیروی انسانی در مقاطع دكترا، فوق ليسانس، ليسانس و در رشته هاي دامپزشكي، شيمي، تغذيه، صنايع غذايي، زيست شناسي میکروبیولوژی ، علوم آزمايشگاهي، زير نظر معاونت غذا و دارو دانشگاه در زمينه كنترل بهداشت و سلامت مواد غذايي و آرايشي و بهداشتي فعاليت دارد و وظيفه کنترل مواد اوليه مورد مصرف در صنايع غذايي و مواد غذايي فرآوري شده در کليه مراحل توليد، عرضه و توزيع و نمونه هاي وارداتي و صادراتي را از طريق انجام آزمونهاي ارگانولپتيکي، فيزيکي، شيميايي، ميکروبي و سم شناسي بر اساس استانداردهاي موجود بر عهده دارد.این آزمایشگاه مجهز به تجهیزات پیشرفته کنترل مواد غذایی، آرایشی- بهداشتی و دارویی است.
مدیریت آزمايشگاه كنترل مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي استان آذربایجانشرقی در قالب يك بخش اداري، پذیرش و واحد تضمین کیفیت و 12 آزمايشگاه عمده زير فعاليت مي كند:
1-آزمايشگاه ميكروبيولوژي
2-آزمايشگاه آرد و غلات و فرآورده هاي قنادي
3-آزمايشگاه افزودنيها و رنگ واسانس و عرقيات
4- آزمايشگاه آرايشي و بهداشتي
5-آزمايشگاه شير و فرآورده هاي لبني
6-آزمايشگاه فرآورده هاي گوشتي
7-آزمايشگاه روغنها و چربيها
8-آزمايشگاه آناليز دستگاهي و سم شناسي
9-آزمايشگاه قند و شیرینیجات
10-آزمایشگاه مواد اولیه و ظروف و بسته بندی
11-آزمايشگاه كمپوت و كنسرو و چاشنیجات
12-آزمایشگاه بافت شناسی و تشخیص بافتهای غیرمجازPCR
13 - آزمایشگاه دارو
14- واحد تضمین کیفیت آزمایشگاه
همچنین آزمایشگاه کنترل غذا و دارو بعنوان آزمایشگاه سطح یک علاوه بر کنترل کیفیت کلیه محصولات غذایی، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی مطابق با ویژگیهای مندرج در استانداردها، توانمندیهای تخصصی خاصی در خصوص تشخیص چربیهای نباتی غیر مجاز در فرآورده های لبنی ، تشخیص آنتی بیوتیک در فرآورده های لبنی ، تشخیص اختلاط روغنهای خوراکی،تشخیص اختلاط کره حیوانی با کره گیاهی، تشخیص اختلاط روغن زیتون بکر با روغن زیتون تصفیه شده، تشخیص انواع بافت غیرمجاز و خمیر مرغ (هیستولوژی) و PCR، تشخیص نگهدارنده های غیر مجاز و رنگ غیرمجاز ، اختلاط آبمیوه غیر متجانس، اندازه گیری بلانکیت در نان و خمیر نان، اندازه گیری نگهدارنده ها و افزودنی های غیرمجاز و.... همچنین در کنترل شاخصهای ایمنی از جمله آفت کشها در فرآورده های زراعی و باغی ، فلزات سنگین در فرآورده های زراعی و باغی ، مایکوتوکسینها در فرآورده های زراعی و باغی، نیتراتها در محصولات کشاورزی و آبهای بسته بندی و تعیین ریز مغذی ها در انواع فرآورده های غذایی را کنترل می نماید.
اخیرا نیز مدیریت آزمایشگاه موفق به اخذ مجوز تاسیس و راه اندازی آزمایشگاه کنترل دارو از آزمایشگاه مرجع کنترل دارو سازمان غذا و دارو کشور برای کنترل مواد اولیه وارداتی دارویی و همچنین نظارت بر داروهای تولیدی کارخانجات موجود در استان گردیده است که خود میتواند اقدام مهمی در توسعه خدمات دارویی استان باشد. همچنین این آزمایشگاه از طرف سازمان به عنوان قطب بسته بندی و نیز به عنوان پایلوت برای اجرای روشهای تست سریع در کنترل مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی انتخاب شده است. در بخش تحقیقات آزمایشگاه 15 روش جدید دستگاهی و شیمیایی برای کنترل تقلبات مواد غذایی راه اندازی شده است {اندازه گیری سوربات و بنزوات در کیک و کلوچه، ناتامایسین در دوغ، بلانکیت در نان سنگگ ، رنگ های سنتزی (تارتارازین- کار میوزین-کینولین یلو- پانسیو - 4Rسانست یلو )، HMF در عسل، ،هشتاد سم ازسموم دفع آفات نباتی در محصولات کشاورزی، پلی فنل ها، فلاونوئیدها (اریوسترین و هسپریدین) در آبلیمو، فیتو استرول ها (کمپ استرول، استیگما استرول، بتا استرول و براسیکا استرول)در محصولات لبنی، آنیزیدین، ضریب خاموشی، عدد صابونی، ترکیبات قطبی و تشخیص اختلاط مجاز و یا غیر مجاز در روغن، پروفایل اسید چرب در فاورده های شکلاتی، کافئین درقهوه، مهاجرت کلی در قوطی های فلزی و حلب، مهاجرت ویژه مونومر استایرن در ظروف پلیمری}. در بخش کنترل کیفیت، اعتبار بخشی و عدم قطعیت بعضی از روشها انجام شده و اعتبار بخشی و عدم قطعیت بقیه روشها در حال انجام است. همچنین طی یک سال اخیر همگام با برنامه عملیاتی آزمایشگاه کنترل موفق به راه اندازی بخش PCR و آزمایشگاه کنترل دارو شده است. در طی سه سال اخیر موفق به دریافت چهار لوح تقدیر بدلیل کسب رتبه های نخست و برتردر موضوعات ارزیابی عملکرد، GLPو تست های سریع از طرف رئیس سازمان غذا و دارو و رئیس آزمایشگاههای مرجع کشور شده و یکی از اعضای دائمی کمیته مشورتی آزمایشگاههای کنترل کشور نیز می باشد.